Waarom windenergie als energiebron?

Windparken op zee wekken heel veel schone energie op. De windparken dragen bij aan onze klimaatdoelstellingen.

Klimaatdoelen en behoefte

In het Klimaatakkoord (2019) is afgesproken dat in 2030 circa 84 terawattuur (TWh) uit wind- of zonne-energie moet komen, een hoeveelheid die overeenkomt met zo’n 70 procent van ons huidige elektriciteitsverbruik. 35 TWh komt van wind- en zonne-energie op land. Windenergie op zee zou zorgen voor de overige 49 TWh. Met het aanscherpen van het Europese CO2-reductiedoel voor 2030 (‘Fit for 55’-pakket) heeft het kabinet Rutte IV het doel voor windenergie op zee opgehoogd naar circa 21 GW (circa 90 TWh) rond 2030. Zie ook doelen voor wind op zee.

4.Waarom komen de windparken opzee_ 1. Het gunstige windklimaat 2. Relatief geringe waterdiepte 3. Havens

Hotspots

1. Het gunstige windklimaat

De Noordzee hee­ft een gunstig windklimaat. Dit betekent dat de wind meestal harder en constanter waait dan op het vaste land. Dit is gunstig voor windturbines om met het draaien van de wieken elektriciteit op te wekken.

2. Relatief geringe waterdiepte

In vergelijking met andere zeeën is de Noordzee niet zo diep en heeft zand op de bodem. Dat maakt de aanleg van windturbines makkelijk en scheelt in de kosten.

3. Havens

Nederland beschikt over goede havens. Deze havens zijn belangrijk voor de bouw en het onderhoud van de windparken. Daarnaast zijn op en rond de havens vele vormen van industrie te vinden die energie nodig hebben.

Wind op zee voorziet in een aanzienlijk deel van de elektriciteitsbehoefte van onze huishoudens en de industrie. Maar naast elektriciteit gebruiken we ook olie en gas voor verwarming van gebouwen en in de industrie. Voor de industrie is het nodig om de huidige fossiele brandstoffen en grondstoffen te kunnen vervangen door duurzame energie en ‘groene moleculen’, zoals groene waterstof. Daarvoor kan de elektriciteit uit windparken worden gebruikt. Ook na 2030 zijn nieuwe windparken gepland en worden die naar verwachting gebouwd.

Beter voor het klimaat en het milieu

Wind op zee is een manier van elektriciteitsproductie die vriendelijk is voor het klimaat. Er komen over de gehele levenscyclus van een windpark meerdere gassen vrij die een opwarmend effect hebben op het klimaat, deze noemen we broeikasgassen. Als deze totale uitstoot van broeikasgassen wordt uitgesmeerd over de productie van stroom over de gehele levensduur van een windpark op zee, dan staat het opwarmend effect gelijk aan dat van ongeveer 10 gram CO2 per geproduceerde kilowattuur (kWh) elektriciteit. Dat is ongeveer veertig keer minder dan bij de productie van elektriciteit in een Nederlandse aardgascentrale. En zelfs tachtig keer minder dan bij de elektriciteitsproductie in een Nederlandse kolencentrale. Kolen- en gascentrales produceren nu nog de meeste elektriciteit in Nederland.

Naast een vermindering van de uitstoot van CO2 bespaart de elektriciteitsproductie van wind op zee ook de uitstoot van andere stoffen die het milieu belasten. Onderstaande tabel geeft de jaarlijkse elektriciteitsopbrengst en vermeden uitstoot weer van een windpark bestaande uit bijvoorbeeld 76 turbines van elk 10 megawatt (MWh). De jaarlijkse elektriciteitsopbrengst bedraagt circa 3,5 miljoen megawattuur (MWh). Dit is genoeg om ruim 1 miljoen huishoudens van stroom te voorzien. Vergeleken met de productie van dezelfde hoeveelheid elektriciteit in (een voor Nederland gemiddelde mix van) kolen- en gascentrales bedraagt de jaarlijkse besparing van CO2-uitstoot ca. 2,2 miljoen ton. Verder bespaart het Verder bespaart het windpark zo’n 1.000 ton aan stikstofoxiden (NOx) en 800 ton zwaveldioxide (SO2).

Netto elektriciteitsopbrengst (in MWh per jaar) 3.500.000
CO2-reductie (in ton per jaar) 2.200.000
NOx-reductie (in ton per jaar) 1.000
SO2-reductie (in ton per jaar) 800

Klimaateffect van de productie van een windturbine zelf

Het produceren, transporteren, onderhouden en verwijderen van een windturbine kost een bepaalde hoeveelheid energie. Hoe lang duurt het precies voordat een windturbine die energie zelf geproduceerd heeft? Daar zijn verschillende onderzoeken naar gedaan. Allemaal zijn ze het erover eens dat deze ‘terugverdientijd’ maar een fractie is van de gemiddelde levensduur van een windturbine. Volgens het ene academische onderzoek is de ‘terugverdientijd’ bijvoorbeeld 5,2 tot 6,4 maanden, volgens het andere 6 tot 9 maanden. Voor deze resultaten keken onderzoekers echter uitsluitend naar windturbines op land. Het bedrijf Siemens bestudeerde zowel (twee) windparken op land als (twee) windparken op zee. Het concludeerde dat de windparken op land een terugverdientijd hadden van 4,5 tot 5,5 maanden en de windparken op zee er 9,5 tot 10,5 maanden over deden. Die langere terugverdientijd voor windparken op zee heeft waarschijnlijk te maken met de extra energie die gaat zitten in de productie van de fundaties, het transport en de aanleg van kabels op zee.

De levensduur van een windturbine op zee is ongeveer 25 tot 30 jaar. Daarvan is dus ongeveer 6 tot 9 maanden nodig om het klimaateffect van de productie van de turbine zelf teniet te doen.

Doet SF6-lekkage de klimaatwinst van windturbines teniet?

In het najaar van 2019 verschenen in de media berichten over het gebruik van het broeikasgas SF6 in windturbines en mogelijke lekkages daaruit. De minister van Economische Zaken en Klimaat heeft hiernaar onderzoek laten doen.

Het broeikasgas SF6 wordt gebruikt als isolator in schakelingen waarin hoge elektrische spanningen optreden. Daar voorkomt het dat er kortsluiting ontstaat. Binnen de levensduur van een windpark kan er een bepaalde hoeveelheid SF6 ontsnappen (‘lekken’). Terwijl windparken de uitstoot van broeikasgassen inperken, laten ze dus ook een broeikasgas de atmosfeer in komen. De vraag is: doet deze lekkage SF6 de klimaatwinst van de windparken teniet?

Het antwoord is ‘nee’. De lekkage van SF6 is namelijk zeer klein. Het gaat volgens de minister om gemiddeld 1,5 gram per windturbine per jaar. Ook uit een andere studie blijkt het te gaan om een hoeveelheid die qua broeikaseffect gelijkstaat aan 0,01 tot 0,03 gram CO2 per geproduceerde kilowattuur (kWh) elektriciteit. Die 0,01 tot 0,03 gram is maar een klein deel van de 10 gram CO2-equivalent die een windpark per jaar uitstoot. Zie ook het commentaar van de Nederlandse WindEnergie Associatie op berichtgeving over SF6 lekkages in windturbines.

Grafiek broekasgassen elektriciteitsproductie

Internationale campagne: Wind & Water Works

Samen met bedrijven en de brancheorganisaties NWEA, IRO, HHWE en NMT heeft de Rijksoverheid een internationale campagne over wind op zee ontwikkeld. Doel van deze campagne, ‘Wind & Water Works’ genaamd: publieke en private organisaties handvatten geven om handel te bevorderen op het gebied van wind op zee.

Doorverwijzingen

Nederlandse aanpak

Minister Wiebes die de vergunninghouder feliciteert met het winnen van de tender

Waarom is windenergie op zee nodig? Wat zijn de doelen en hoe zorgt de Rijksoverheid ervoor dat doelen worden gehaald?

Noordzee

Algemeen beeld van de Noordzee met bijvoorbeeld schepen

Over hoe de Rijksoverheid de Noordzee beheert en hoe de ruimte op de Noordzee is verdeeld. Wat op de Noordzee kan en mag, en welke regels en voorwaarden daarvoor gelden.

Innovatie

Bouw windpark

Innovatie, ontwikkeling (internationale) samenwerking en opleidingen zijn belangrijk om de kosten van wind op zee omlaag te krijgen en biedt daarmee economische kansen.

Werk en scholing

Mensen die werken aan een windmolen (lasser)

De windsector biedt perspectieven voor mensen die willen werken in de wind. NWEA is de verbinder binnen de sector en koppelt relevante partijen aan elkaar binnen de sector.

Veelgestelde vragen

Op deze website vindt u veel informatie over Wind op zee. Vindt u niet wat u zoekt? Kijk dan bij de veelgestelde vragen of neem contact met ons op.