Wind op zee

Succesvolle eerste start/stop procedure ter bescherming van vogels uitgevoerd in najaar 2023

Gepubliceerd 15 januari 2024

In het najaar van 2023 zijn de windturbines van windenergiegebied Borssele drie nachten vrijwel stilgezet omdat een grote vogeltrek over de Noordzee was voorspeld. Zo proberen de windparkeigenaren de vogels een zo veilig mogelijke doortocht te bieden. Uit een eerste analyse van de vogelradargegevens blijkt dat er op twee van de drie voorspelde momenten inderdaad een piek in de vogeltrek was.

Op 8, 16 en 31 oktober 2023 lieten voorspellingen een grote piek in de vogeltrek zien. Daarom gaf de minister voor Klimaat en Energie het advies om op die dagen de windturbines in windenergiegebied Borssele vrijwel stil te zetten. Windparkeigenaren brachten de snelheid van de turbines op deze dagen terug tot maximaal twee rotaties per minuut. Het is de eerste keer dat deze maatregel is ingegaan en toegepast, na een succesvolle test in het voorjaar van 2023.

Start/stop procedure

Deze maatregel heet de ‘start/stop procedure’ en maakt gebruik van een vogeltrekvoorspellingsmodel van de Universiteit van Amsterdam (UvA). Nadat de voorspellingen zijn bevestigd door een groep vogelexperts, wordt de procedure in gang gezet. Tussen de voorspelling en het stilzetten van de windturbines zit ongeveer twee dagen. Hierdoor heeft netbeheerder TenneT genoeg tijd om te garanderen dat het hoogspanningsnet stabiel blijft. Want met het stilzetten van de windturbines komt een deel van de elektriciteitsvoorziening stil te liggen.

Vogels beschermen

De procedure is één van de maatregelen die de overheid neemt om bij de ontwikkeling van windenergie op zee oog te hebben voor de natuur en de dieren in en rond de Noordzee. Want elk voor- en najaar trekken miljoenen vogels over zee, die in aanraking kunnen komen met de draaiende bladen van een windturbine. Het is de inzet dat alle Nederlandse windparken op zee in de toekomst meedoen met de procedure. Minister Jetten voor Klimaat en Energie: ‘We hopen hiermee internationaal een voorbeeld te zijn.’

Ontwikkelaars van de procedure

De start/stop procedure is een samenwerking van de volgende partijen:

  • Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
  • Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
  • Rijkswaterstaat
  • Stichting de Noordzee
  • TenneT
  • Vogelbescherming Nederland
  • Windparkeigenaren