Het effect van wind op zee op olie- en gaswinning

Er staan olie- en gaswinningsplatforms in of vlakbij windenergiegebieden. Ook zal er CO2 opgeslagen worden in lege gasvelden op zee en mogelijk ook in watervoerende lagen. Dat zijn lagen gesteente – met onder meer zand en grind – waar het water langzaam doorheen kan stromen. De Rijksoverheid wil het opwekken van windenergie, het winnen van olie en gas en de opslag van CO2 (en mogelijk ook waterstof) zo goed mogelijk combineren.

In de toekomst stoppen steeds meer gasvelden met produceren. Daardoor verdwijnen sommige platforms. Maar er worden ook nog nieuwe olie- en gasvelden gevonden op zee, waardoor er ook nieuwe platforms bijkomen.

Ruimte voor olie- en gaswinning

Voor olie- en gaswinning is ruimte nodig. Vooral voor de bereikbaarheid per helikopter. Op veel platforms werken mensen in ploegendienst. Zij moeten elkaar aflossen. Vervoer per boot duurt daarvoor te lang. Ook materiaal voor bouw en onderhoud van installaties komt vaak per helikopter.

Ruimte voor bereikbaarheid

Voor de bereikbaarheid van olie- en gaswinningsplatforms, en in de toekomst ook installaties voor opslag van CO2 en waterstof, moeten helikopters genoeg ruimte hebben om veilig op te stijgen en te landen.

Omdat de Noordzee al erg vol is, onderzoekt de Rijksoverheid hoe windparken en mijnbouwplatforms voldoende ruimte kunnen krijgen. Dat noemen we ruimtelijk inpassen. Daarvoor is vaak maatwerk nodig omdat de omstandigheden per locatie kunnen verschillen.

Om het inpassen eenvoudiger te maken onderzoekt de Rijksoverheid of de platforms met nieuwe ruimtebesparende vliegprocedures bereikbaar kunnen blijven. Borging van veiligheid is hierbij het uitgangspunt. Deze onderzoeken vindt u op  deze website.

Bij de voorbereiding van kavelbesluiten voor de windparken kijkt de Rijksoverheid ook of de bestaande helikopterroutes op zee moeten veranderen. Die aanpassingen moeten passen binnen de voorwaarden voor luchtvaartveiligheid en bereikbaarheid.

Ruimte voor olie- en gasleidingen

Rondom olie- en gasleidingen moet een zone vrij blijven voor onderhoud. Het gaat om 500 meter aan beide kanten van een leiding die in gebruik is, dus totaal 1.000 meter. In de nieuw te bouwen windparken is hier genoeg ruimte voor, want de afstand tussen windturbines is gelijk aan of groter dan 1.000 meter.

Viewer activiteiten energiesysteem op de Noordzee

In opdracht van het ministerie ontwikkelde Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) een kaart met verschillende lagen (viewer). In de viewer zie je alle huidige en toekomstige activiteiten voor windenergie en mijnbouw op de Noordzee. Ook luchtvaartinformatie om locaties op zee te kunnen bereiken is te zien in de viewer.

Duidelijkheid over welke ruimte nodig is voor welke activiteit is belangrijk voor het vormgeven van het energiesysteem op de Noordzee en inpassing van  alle energieactiviteiten op de Noordzee tot 2050. Daarom is de viewer geschikt voor alle belanghebbenden op de Noordzee op het gebied van energie en luchtvaart. De viewer bestaat uit verschillende lagen die je aan- en uit kunt zetten, afhankelijk van de informatie die je wil hebben.

Twee keer per jaar haalt RVO de laatste informatie op voor een update. Heb je een tussentijdse update of wil je meer informatie, stuur dan een e-mail naar woz@rvo.nl.

Nieuwe olie- en gaswinning

De Rijksoverheid verleent olie- en gasbedrijven ook vergunningen voor het opsporen en aanboren van nieuwe olie- en gasvelden. Als uit één of meer proefboringen blijkt dat een veld economisch interessant is, kan het bedrijf een winningsvergunning en een omgevingsvergunning aanvragen. Die zijn nodig om een olie- en gaswinningsplatform te bouwen.

Voor elk gebied waar een windpark gepland is, gaat de Rijksoverheid in gesprek met olie- en gasbedrijven die daar een vergunning hebben. Hebben zij daar al duidelijke plannen voor het opsporen en aanboren van nieuwe velden? Zo ja, dan kijkt de Rijksoverheid hoeveel ruimte daarvoor nodig is, zodat daar rekening mee kan worden gehouden bij het ontwikkelen en bouwen van het windpark.

Elektrificatie van olie- en gasplatforms

Op dit moment halen de meeste olie- en gasinstallaties hun energie uit het gas dat ze zelf winnen. Dat gas is dan niet beschikbaar voor bedrijven en particulieren. Dit zorgt voor meer uitstoot van CO2, wat gevolgen heeft voor het klimaat.

Om deze uitstoot te verminderen kunnen platforms overgaan op een andere, schonere energiebron. Ze kunnen bijvoorbeeld de elektriciteit gebruiken die windparken in de buurt opwekken. Elektriciteit gebruiken in plaats van bijvoorbeeld aardgas noemen we elektrificeren. Dan moet er wel een kabel worden aangelegd en moeten er elektrisch aangedreven installaties op de platforms komen.

De olie- en gassector onderzoekt voor welke bestaande platforms elektrificeren mogelijkis. Dat hangt onder meer af van de afstand tussen die platforms en de windparken met het net op zee dat erbij hoort,

Hergebruik van gasinfrastructuur

Eigenaren van platform, omdat deze misschien geschikt zijn om opnieuw te gebruiken. We onderzoeken of hergebruik van platforms en leidingen mogelijk is voor:

  • Carbon Capture and Storage (CCS): het opslaan van CO2 in lege gasvelden, zodat die stof niet in de atmosfeer komt. CCS kan zo een rol spelen in het terugdringen van de CO2-uitstoot van de industrie. Op zee kunnen de installaties voor CCS de elektriciteit gebruiken die windparken produceren. Het is nog niet duidelijk welke platforms en leidingen voor CCS te hergebruiken zijn.
  • Het vervoeren van waterstof (en andere gasvormige energiedragers) die op zee met elektriciteit uit windparken zijn geproduceerd. De Rijksoverheid onderzoekt dit gebruik van de infrastructuur voor gas. Het is nog niet duidelijk welke platforms en leidingen hergebruikt kunnen worden voor het vervoeren van waterstof.
  • De productie van waterstof, door op ongebruikte platforms elektrolyse-installaties te plaatsen.