Het effect van wind op zee op zand- en schelpenwinning

Op de Noordzee vindt winning van zand en schelpen plaats. Dit is van nationaal belang, bijvoorbeeld voor het onderhouden van de kust, als isolatiemateriaal en voor de verharding van voet- en fietspaden. De Rijksoverheid wil bij het plaatsen van windturbines genoeg ruimte voor deze activiteit houden.

Zand- en schelpenwinning

Het totale gebied waarbinnen schelpenwinning kan plaatsvinden, is zó groot dat de Rijksoverheid de beperkingen door de geplande windparken tot nu toe acceptabel vindt. Voor zandwinning is een gebied gereserveerd met een oppervlakte van 5.134 km2. Hier heeft zandwinning voorrang, maar andere activiteiten mogen ook.

Kaart zandwinning

Effect van windparken op zandwinning

De Rijksoverheid maakt bij zandwinning een goede afweging van alle belangen. Dit is inclusief windenergie op zee: net als zandwinning een activiteit van nationaal belang. Een klein deel van de windparken in de windenergiegebieden Hollandse Kust Zuid en Hollandse Kust Noord ligt namelijk binnen de 12-mijlsgrens en beïnvloedt daarmee de zandwinning. Uit de milieueffectrapportages blijkt wel dat de effecten beperkt zijn.

Gevolgen van verbindingen

Verbindingskabels en leidingen van het net op zee hebben meer invloed op de zandwinning. Binnen 500 meter vanaf kabels en leidingen mag geen zand gewonnen worden. Doordat kabels en leidingen naar land gaan, doorkruisen die altijd het gebied dat gereserveerd is voor zandwinning. Hierdoor wordt de hoeveelheid winbaar zand kleiner.
Bij de planning en voorbereiding van het onderzoek voor de kabels en leidingen kijken we naar de beste plek om die kabels en leidingen te leggen. Hierbij kijken we onder andere naar het zo min mogelijk verkleinen van het gebied dat gereserveerd is voor zandwinning.

In het Programma Noordzee 2022-2027 staat bijvoorbeeld dat nieuwe infrastructuur zo veel mogelijk gebundeld moeten worden. Daarnaast zijn in het Programma Noordzee 2022-2027 doorgangen aangewezen waar kabels en leidingen naar land kunnen.
Soms blijkt de beste route toch een zandwingebied te doorkruisen. In die gevallen kunnen we nog steeds voor deze route kiezen, als de kosten wel vergoed worden aan de zandwinners. Deze zijn dan namelijk gedwongen om verder gelegen zandvoorraden te gebruiken. Dit brengt voor hen extra kosten met zich mee. De  het net op zee moet deze extra kosten betalen.