Windturbines op zee stilgezet voor veilige overtocht trekvogels
Op zaterdag 13 mei 2023 vond een primeur plaats in Nederland: voor het eerst in de geschiedenis – en als eerste land ter wereld – zetten we windturbines op zee bijna stil. In de windparken Borssele en Egmond aan Zee draaiden de turbines vier uur lang slechts twee keer per minuut rond om trekvogels een veilige overtocht te bieden.
De maatregel is voor het eerst toegepast en past bij de Nederlandse aanpak ecologie en biodiversiteit steeds meer centraal te zetten bij de bouw en exploitatie van windparken op zee. Dat betekent ook dat we rekening moeten houden met trekvogels. Twee keer per jaar, in het voorjaar en het najaar, trekken er in sommige nachten miljoenen vogels over de Noordzee, aldus Tim van Ooijen van de Vogelbescherming. Vanaf het najaar van 2023 zullen windturbines waarschijnlijk steeds vaker stilgezet worden om te garanderen dat trekvogels veilig de Noordzee over kunnen steken.
Voorspelling
Met behulp van een voorspellingsmodel dat een PhD-student van de Universiteit van Amsterdam (UvA) ontwikkelde én de kennis van trekvogelexperts proberen we de overtocht van trekvogels te voorspellen. Deze voorspelling gebeurt twee dagen voordat de windturbines stil worden gezet. Dit geeft netbeheerder TenneT genoeg tijd om mogelijke tekorten op het hoogspanningsnet op te vangen.
Proeffase
De eerste uitvoering van de maatregel maakt onderdeel uit van de proeffase. Die vindt dit voorjaar plaats en daarbij wordt gekeken of alle systemen doen wat ze moeten doen, van het voorspellen van de trek tot het stilzetten van de windturbines. In het najaar van 2023 gaat de maatregel officieel in. Vanaf dan zullen we die continu verbeteren op basis van resultaten en onderzoek van de windsector, de UvA en de overheid. Ook windparken die nu in aanbouw zijn en toekomstige parken zullen meedoen aan de maatregel.
Samenwerking
De procedure is ontwikkeld door een brede groep partijen. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat werkte hierbij samen met onder meer de windparkexploitanten, netbeheerder TenneT, het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, de Vogelbescherming en Stichting de Noordzee.