Economische kansen

De komst van windparken op zee biedt economische kansen. Om te beginnen voor de Nederlandse sector voor wind op zee. Een grote thuismarkt en de expertise die de wind-op-zee-sector op deze markt kan ontwikkelen, geeft de sector de kans om zijn internationaal sterke positie verder uit te bouwen.

Nu al hebben Nederlandse bedrijven een marktaandeel van ongeveer 25 procent van de totale Europese markt voor wind op zee. Overigens zijn er ook diverse buitenlandse wind-op-zee-bedrijven in ons land gevestigd: zij herkennen de potentie van ons deel van de Noordzee.
Nederland speelt een grote rol in de ontwikkeling van kennis en nieuwe producten. Universiteiten, kennisinstellingen, bedrijven en overheid werken hiervoor samen in de Topsector Energie. Deze omvat diverse topconsortia voor kennis en innovatie (TKI’s), waaronder de TKI Wind op Zee. De Topsector Energie richt zich op het realiseren van de energietransitie en op het versterken van de concurrentiepositie van betrokken bedrijven. In 2018 is er door bedrijven en overheid meer dan 70 miljoen euro geïnvesteerd in innovaties.

Werkgelegenheid

De directe werkgelegenheid door windparken op zee in Nederland bedroeg in 2014 ruim tweeduizend fte (voltijdsbanen). De komst van vijf windparken op zee tot en met 2023 leidt volgens onderzoek tot een toename van de directe werkgelegenheid met ruim zesduizend banen voor de jaren 2017 tot en met 2022.
Op basis van deze cijfers en de routekaart windenergie op zee 2030, valt ook in te schatten hoe de werkgelegenheid zich in de jaren daarná ontwikkelt. Als er tussen 2024 en 2030 een groei moet zijn tot ongeveer 21 GW aan windenergie op zee in 2030/2031, vraagt dat om grote investeringen en levert het veel banen op. Deze cijfers gelden alleen voor de periode waarin de windparken worden aangelegd. Het is bovendien een inschatting op macro-economische (nationale) schaal.
Het inschatten van het effect op de werkgelegenheid op de langere termijn en op regionale schaal is lastiger. Die effecten zullen onder meer afhangen van de mate waarin regio’s bedrijven en personeel weten te binden. Regionaal profiteren vooral de havengebieden van de komst van extra bedrijvigheid. Hieronder enkele voorbeelden:

• De Eemshaven in Groningen profiteert van het bestaande windpark Gemini en de bouw en het onderhoud van nabijgelegen Duitse windparken doordat deze haven daarvoor als uitvalsbasis gebruikt wordt.
• In de haven van Vlissingen vestigt de Deense windparkontwikkelaar Ørsted (in 2016 winnaar van de tender voor kavels I en II in windenergiegebied Borssele) een onderhoudsbasis.
• In de haven van IJmuiden bouwt de Zweedse windparkontwikkelaar Vattenfall (winnaar van beide tenders voor windenergiegebied Hollandse Kust (zuid)) een onderhoudsbasis.
• Op de Tweede Maasvlakte hebben zich diverse bedrijven gevestigd die actief zijn in windenergie. Van SIF (fabrikant van funderingspalen) tot NKT Cable Logistics Centre. Ook bevindt zich hier de Innovation Site. GE Renewable Energy heeft daar het prototype van zijn windturbine Haliade-X 12 MW ontwikkeld. En STC-KNRM, Delta Safety en Nutec verzorgen hier veiligheidstrainingen voor mensen die op zee werken.

Opleidingen in de windsector

De banengroei in de wind-op-zee-sector vereist meer geschikte beroepskrachten. Het onderwijs en bedrijfsleven hebben daarom samen initiatieven gestart om mensen op te leiden voor een beroep in die sector. Dat gebeurt onder andere vanuit het platform Energy Port Zeeland. Dit platform bestaat uit 260 bedrijven, tien onderwijsinstellingen, de provincie Zeeland en de gemeente Vlissingen.
De Rijksoverheid ondersteunt deze krachtenbundelingen tussen overheid, onderwijs en bedrijfsleven.