Maatregelen voor de natuur

De Rijksoverheid wil de effecten van wind op zee op de natuur binnen de toegestane grenzen houden. Daarom staan in de kavelbesluiten voor windparken meerdere verplichtende voorschriften voor het treffen van maatregelen. De Rijksoverheid monitort en handhaaft deze maatregelen.

De verplichtende voorschriften eisen in het bijzonder het volgende van vergunninghouders van windparken:

• Maatregelen tegen geluid
  Bij de bouw van windparken op zee moet de vergunninghouder rekening houden met de gevolgen van geluid op zeezoogdieren. Hij moet zich inspannen om zo min mogelijk onderwatergeluid te produceren en die geluidsproductie te beperken tot een zo klein mogelijke aaneengesloten tijdsperiode. Bij het heien van de funderingen van de windturbines in de zeebodem gelden geluidsnormen die niet overschreden mogen worden.
  Voorafgaand aan het heien worden zeezoogdieren op afstand gehouden met afschriksignalen. Het heien begint vervolgens met een lage hei-energie, zodat de zeezoogdieren de gelegenheid hebben om naar een veilige locatie te zwemmen. De vergunninghouder moet het geluidsniveau tijdens het heien continu meten en binnen 48 uur rapporteren aan de Rijksoverheid. Ook meet de Rijksoverheid zelf.

• Stilstandvoorziening voor trekvogels
  De resultaten van Wozep en ander onderzoek gebruiken we om vergunningsvoorschriften aan te scherpen en zo het aantal vogelslachtoffers te beperken. Het Start/Stop-project zet windturbines op zee stil op het moment dat de experts een grote vogeltrek verwachten. Het Start/Stop-project gebruikt en ontwikkelt kennis over de vogeltrek op de Noordzee en heeft op basis van die kennis een maatregel ontwikkeld die het stopzetten van de turbines veilig laat verlopen. Dat wil zeggen dat we met zo min mogelijk verlies van energieproductie zoveel mogelijk vogelaanvaringen met windturbines voorkomen. De maatregel passen we sinds 2023 toe. Lees hier alles over het Start/Stop-project.

• Stilstandvoorziening voor vleermuizen
  Vleermuizen trekken aan het eind van de zomer over zee. Dat doen ze alleen ’s nachts en alleen als het niet te hard waait en bij bepaalde temperaturen. Om hen te beschermen moeten windturbines tijdens de vleermuistrek bij bepaalde temperatuur, bepaalde windsnelheid en windrichting minder dan twee omwentelingen per minuut maken. De windturbines staan dan dus vrijwel stil. Gelukkig trekken vleermuizen enkel bij weinig wind, dus de turbines zouden dan toch al niet hard draaien.

• Beperking van verstoring van zeehonden en vogels
  De schepen die door of namens de vergunninghouder worden ingezet, moeten bij hun vaarbewegingen rekening houden met de zeehonden op de platen en aangewezen rustgebieden. Ze moeten ook rekening houden met aanwezige vogelconcentraties. Ze dienen maatregelen te nemen om die zeehonden en vogels zo min mogelijk te storen. Dit voorschrift is vooral van belang voor werkschepen die van de havens naar de windparken varen of andersom.

Overige maatregelen

De overheid heeft ook apparatuur om de activiteit van dieren te monitoren. Zo staan er op de windturbines en/of de platforms van het net op zee vogelradars en vleermuisdetectoren. Dit soort apparatuur draagt bij aan het vergroten van de kennis over het gedrag van dieren in windparken op zee. Die kennis helpt schade aan deze dieren te voorkomen.

Verder wijst de Rijksoverheid geen windenergiegebieden aan in de bestaande Natura 2000-gebieden op zee. Ook houdt ze in haar ruimtelijke planning rekening met delen van de zee die nog niet zijn aangewezen als Natura 2000-gebied, maar wel voor zo’n aanwijzing gekwalificeerd zijn. Bijvoorbeeld de zuidzijde van het windenergiegebied IJmuiden Ver. Daar komen dusdanig hoge concentraties van bepaalde vogelsoorten voor dat het in januari 2022 door de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is aangewezen als Natura 2000-gebied. Daarom komen er in dit zuidelijke deel van het windenergiegebied geen windparken.

Zuidzijde van IJmuiden Ver