Onderzoek naar effecten

De Rijksoverheid laat onderzoeken wat de bouw en de exploitatie van windparken op de Nederlandse Noordzee mogelijk voor gevolgen hebben voor de natuur. Deze onderzoeken vallen binnen het meerjarige Windenergie op zee ecologisch programma (Wozep).
Ook in de voorlopers van Wozep is onderzoek verricht naar ecologische effecten van windparken op zee. Het gaat hier om de onderzoeken Shortlist wind op zee en Vervolg Uitvoering Masterplan (VUM) wind op zee.

Rijkswaterstaat coördineert dit onderzoeksprogramma en verstrekt er opdrachten voor aan gespecialiseerde onderzoeksinstellingen en -bureaus. Wozep richt zich concreet op de ecologische effecten van windparken op zee op vogels, vleermuizen, zeezoogdieren, vissen en bodemdieren.

Het verkleint de onzekerheden in de kennis over gevolgen van windparken voor de natuur. Daardoor kunnen milieueffectrapportages voor de windparken en het net op zee nauwkeuriger worden. Ook kan het Kader Ecologie en Cumulatie (KEC) de opgetelde effecten van windparken op vogels en zeezoogdieren beter berekenen (zie Regels). Daarnaast zorgt een betere kennis van effecten voor beter onderbouwde voorschriften die worden opgenomen in de kavelbesluiten voor de windparken. Over de directe effecten van windparken op vogels, vleermuizen en zeezoogdieren is inmiddels al behoorlijk veel bekend. Er wordt voortdurend onderzoek gedaan om de kennis verder te vergroten.

Onderzoek naar effect op het Noordzee ecosysteem

Wozep onderzoekt op basis van modellen ook de mogelijke veranderingen in het ecosysteem van de Noordzee. Door de aanwezigheid van windparken is het mogelijk dat er veranderingen optreden in het ecosysteem. Denk hierbij aan bijvoorbeeld de stroming, golven, menging van het water en patronen van erosie en sedimentatie. Dat kan doorwerken in de kwaliteit van het leefgebied voor beschermde soorten vissen, zeezoogdieren of vogels.

Wanneer effecten in het ecosysteem kunnen ontstaan en wat de omvang van deze effecten is, is voor nu nog niet duidelijk. Wat daar de gevolgen van zijn op diersoorten met een beschermde status, die de Noordzee als leefgebied gebruiken, is ook nog niet duidelijk. Aanvullend onderzoek is gestart om dit beter te begrijpen. Zie hiervoor deze pagina.

Windpark én vleermuis beter af door het Wozep

Aanvaringen Jan van Gent onderzocht

Misschien heb je wel eens gehoord van de vogelsoort ‘Jan van Gent’. Deze vogel is vaak in het nieuws. Zo verscheen onlangs (februari, 2023) een onderzoek van Vattenfall waarbij geen enkele aanvaring met vogels, waaronder de Jan van Gent, is waargenomen. Dit lijkt goed nieuws voor de vogels. Er zijn echter nuances aan te brengen in dit onderzoek. Zo is er alleen in de zomermaanden gemeten en kan over het aantal aanvaringen in de wintermaanden geen uitspraak worden gedaan. Ook kan over de detectiekans bij slechte weersomstandigheden, wanneer vogels waarschijnlijk minder goed in staat zijn windturbines te ontwijken, geen uitspraak worden gedaan. Toch zijn het waardevolle inzichten die in het Wind op zee ecologisch programma (Wozep) meegenomen kunnen worden om de berekeningsmodellen voor het aantal aanvaringen met vogelsoorten zoals de Jan van Gent te verbeteren.