Het effect van wind op zee op defensie

Op het Nederlandse deel van de Noordzee moeten voldoende oefengebieden zijn voor het ministerie van Defensie. Dat is van nationaal belang. De Rijksoverheid zorgt ervoor dat de aanwezigheid van windparken op de Noordzee dit belang niet schaadt.

Ruim 7 procent van het Nederlandse deel van de Noordzee is beschikbaar voor militaire doeleinden. Daarbij gaat het om schietoefeningen, vliegoefeningen en oefeningen in het ruimen van mijnen. De ruimte voor militair gebruik is vastgelegd in het Tweede Structuurschema Militaire Terreinen en in het Programma Noordzee 2022-2027.

De militaire oefengebieden sluiten op elkaar aan en overlappen deels. Voor windenergie op zee zijn vooral de volgende militaire oefengebieden relevant (zie ook kaartje):

• Oefengebied EHD 41, aangewezen als oefenterrein voor de Koninklijke Marine. Het heeft een oppervlakte van circa 406 vierkante kilometer en ligt tussen de windenergiegebieden IJmuiden Ver en Lagelander in.
• Oefengebied EHD 42, waarboven vliegtuigen geregeld schietoefeningen houden op luchtdoelen. Zij doen dat van zonsopkomst tot zonsondergang. De oppervlakte van dit gebied bedraagt ongeveer 3.060 vierkante kilometer. Het ligt tegen het windenergiegebied Ten noorden van de Waddeneilanden en het windpark Gemini aan.

Medegebruik van oefengebieden

Wanneer er geen oefeningen zijn, kunnen oefengebieden worden gebruikt voor andere activiteiten. Maar in principe mogen hier geen olie- en gaswinningsplatforms of windturbines staan. Die kunnen militaire oefeningen in de weg staan of schade oplopen.

Aanpassen van oefengebieden

De Rijksoverheid onderzoekt of de oefengebieden aan te passen of te verplaatsen zijn. In die delen van de Noordzee zouden dan nieuwe of uitbreidingen van windenergiegebieden kunnen komen. In het Programma Noordzee 2022-2027 concludeert het kabinet dat verplaatsen van oefengebied EHD-41 in de periode tot en met 2030 niet mogelijk is. Voor het oefengebied EHD-42 onderzoekt de Rijksoverheid of gecombineerd gebruik met windparken mogelijk is. De resultaten van dit onderzoek neemt het kabinet mee in een partiële herziening van het Programma Noordzee 2022-2027, die naar verwachting in 2023 gereed is.

Aanpassen van schietgebieden

Er zijn drie schietgebieden langs de kust. Alleen de oriëntatie van de range van schietbaan Petten (NH) vormde een belemmering voor het benutten van het windenergiegebied Hollandse Kust (noord). Na aanpassing van die oriëntatie is er geen sprake meer van een belemmering.

Risico van niet-ontplofte munitie

Eén taak van Defensie is het opsporen en verwijderen van niet-ontplofte munitie die op de bodem van de Nederlandse Noordzee ligt. Deze munitie komt veelal uit de Tweede Wereldoorlog. Zij kan een gevaar vormen bij het plaatsen van funderingen van windturbines en het leggen van windparkkabels en netaansluitingen. Daarom ruimt Defensie de munitie op of neemt zij deze mee voor veilige opslag.