Innovatie voor wind op zee

Vernieuwing is essentieel voor wind op zee. Onder meer om de kosten nog verder naar beneden te brengen en de kwaliteit te verhogen. Het Topconsortium voor Kennis en Innovatie (TKI) Wind op Zee speelt een belangrijke rol in die innovatie.

Dit TKI Wind op Zee valt onder de Topsector Energie en faciliteert onderzoek, ontwikkeling, demonstratie, valorisatie, kennisoverdracht, (internationale) samenwerking, opleidingen en marktontwikkeling.

Doelen van TKI Wind op Zee

Het programma van het TKI Wind op Zee heeft drie pijlers:

1. Kostenreductie en optimalisatie (veilig en betaalbaar opschalen)
   Deze programmalijn bestaat uit vijf onderwerpen:
   
   1. Ondersteuningsconstructies
   2. Windturbines en het windpark
   3. Netwerk en digitalisering
   4. Transport, installatie en logistiek
   5. Beheer en onderhoud
2. Integratie in het energiesysteem (waaronder opslag en conversie) 
   

   De integratie in het energiesysteem heeft te maken met de inpassingsproblematiek. Er worden straks zeer grote hoeveelheden duurzame elektriciteit van zee opgewekt en die moeten hun weg gaan vinden in het systeem. Mogelijke oplossingen hiervoor zijn transport, opslag, conversie en ketenafstemming. Aan deze oplossingen voor flexibilisering zijn echter kosten verbonden die ook moeten worden gereduceerd. Meer informatie over integratie in het energiesysteem

3. Integratie in de omgeving (ecologie en multi-use)  
   

   Het gaat hier om de ontwikkeling van methoden om de windparken zo te bouwen dat de negatieve effecten van dit ruimtebeslag op medegebruikers van de Noordzee (zoals visserij, natuur en milieu, scheepvaart, alternatieve vormen van energiewinning en voedselproductie op zee zoveel mogelijk worden verminderd. Daarnaast is het het streven positieve effecten zo veel mogelijk te bevorderen voor een netto-positieve bijdrage. Meer informatie over wind op zee en de omgeving

Meer informatie over de innovatieve projecten van het TKI Wind op Zee

Naast de meerjarige aanpak via het TKI Wind op Zee ondersteunt de Rijksoverheid met andere instrumenten innovaties die tot kostenreductie van windenergie op zee leiden en op kortere termijn toegepast kunnen worden. Dit zijn de Hernieuwbare Energie (HE) subsidie en de Demonstratie Energie Innovatie (DEI+). Via de website Subsidies energie-innovatie - Topsector Energie vindt u informatie over deze subsidie en andere vormen van subsidies.

Innovaties voor windparken

De windsector wil innovaties voor windparken kunnen testen en demonstreren onder ‘echte omstandigheden’; op zee dus. Daartoe heeft de Rijksoverheid een aparte innovatiekavel (kavel V, zie de illustratie hieronder) ingericht in het windenergiegebied Borssele. Deze innovatiekavel biedt de mogelijkheid om al ver ontwikkelde technologie uit te testen en/of te demonstreren voor echte marktintroductie. Met de inrichting van de innovatiekavel levert de Rijksoverheid een bijdrage aan de kostprijsreductie voor windenergie, de economie en kennisopbouw in Nederland.

Een nieuw soort verbindingsmethode tussen fundatie en toren (de 'Slip Joint' zie kader hierboven). Two Towers B.V. (een vennootschap van Van Oord Renewable Finance, Investri Offshore en Green Giraffe Holding) werd in 2018 winnaar van de tender Borssele Innovatiekavel V. In 2021 heeft Two Towers het windpark, dat bestaat uit twee turbines van 9,5 megawatt (MW), in gebruik genomen. Er zijn meerdere innovaties toegepast:

• Een nieuw soort aluminium coating.
• Een verbeterde kathodische bescherming.
• Een ecologische bescherming tegen zeestroming aan de voet van de funderingen. Deze bescherming maakt gebruik van oesterriffen.

Windenergiegebied Borssele

Innovaties voor het net op zee

Naast innovaties voor windparken zijn er ook innovaties voor het net op zee. Enkele voorbeelden:

• Hoger spanningsniveau

Voor de verbinding tussen de kabels van een windpark en het platform van het net op zee geldt een spanningsniveau van 66 kilovolt. Tot voor kort was 33 kilovolt internationaal gebruikelijk. Het hogere spanningsniveau maakt het mogelijk om meer windturbines aan een kabel te verbinden. Die mogelijkheid leidt tot een besparing van het aantal kilometers kabel dat binnen een windpark nodig is.

• Grotere transportcapaciteit

De gelijkstroomverbindingen van het net op zee voor het windenergiegebied IJmuiden Ver hebben een vermogen van 2 gigawatt, bij een spanningsniveau van 525 kilovolt. Zo’n grote transportcapaciteit is op zee nog niet eerder toegepast en maakt dat voor het net op zee minder kabels en platforms nodig zijn.

• Internationale verbinding, kunstmatig eiland, en WindConnector

Meer over deze innovaties vind je op  de pagina Wind op zee na 2030